ΕΜΕΙΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΙ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΣ
Ἀπό τίς διδαχές τοῦ γέροντα Θαδδαίου τῆς Βιτόβνιτσα.
Πάντοτε ὁ λόγος τῶν ἁγίων γερόντων τῆς Ἐκκλησίας µᾶς ἀκουµπάει βαθιά µέσα στήν ψυχή µας καί µᾶς καλεῖ σέ ἐγρήγορση καί πνευµατικό ἀγῶνα. Μᾶς βοηθάει ἐπίσης νά δοῦµε καί νά συναισθανθοῦµε τήν κατάστασή µας καί ταυτόχρονα νά ποθήσουµε τήν θεραπεία µας. Αὐτές οἱ σκέψεις ἦρθαν στό µυαλό µου ὅταν διάβασα πρόσφατα τό βιβλίο «ΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» (ἀπό τίς ἐκδόσεις «Ἐν πλῷ») πού περιέχει τόν βίο καί τίς διδαχές τοῦ γέροντα Θαδδαίου τῆς Βιτόβνιτσα. Πρόκειται γιά ἕναν ἀπό τούς µεγαλύτερους Σέρβους ἀσκητές τοῦ 20ου αἰώνα (1914-2003) πού ὑπῆρξε πνευµατικός καθοδηγός τοῦ σερβικοῦ λαοῦ. Ὁ Γέροντας Θαδδαῖος κατέστησε τόν ἑαυτό του σκεῦος ἐκλεκτό τοῦ Παναγίου Πνεύµατος καί ὅσοι τόν γνώρισαν ἤ συζήτησαν µαζί του ἤ ἐξοµολογήθηκαν σ’ αὐτόν ἔγιναν µάρτυρες τῆς µεγάλης ἁγιότητός του.
Θά παραθέσουµε γιά µιά πρώτη γνωριµία µέ τόν ἅγιο γέροντα µερικά ἀποσπάσµατα ἀπό τό κεφάλαιο «Περί λογισµῶν» ὅπου ὁ π. Θαδδαῖος τονίζει µέ ἔµφαση τήν µεγάλη σηµασία πού ἔχουν οἱ λογισµοί γιά τήν πνευµατική µας ζωή. Τόσο µεγάλη σηµασία ὥστε νά ὑπογραµµίζει τήν ἀλήθεια ὅτι οἱ λογισµοί καθορίζουν τήν ζωή µας. Ἀναφέρει συγκεκριµένα:
«Ἡ ζωή µας ἐξαρτᾶται ἀπό τό εἶδος τῶν λογισµῶν πού καλλιεργοῦµε. Ἄν οἱ λογισµοί µας εἶναι εἰρηνικοί καί ἤρεµοι, ἄν ἔχουν πραότητα καί καλοσύνη, τότε ἔτσι εἶναι καί ἡ ζωή µας. Ἄν ἡ προσοχή µας εἶναι στραµµένη στίς συνθῆκες τοῦ βίου µας, τότε µᾶς καταπίνει µιά δίνη λογισµῶν, καί δεν µποροῦµε νά ἔχουµε οὔτε εἰρήνη οὔτε γαλήνη».
«Καθετί, καλό ἤ κακό, προέρχεται ἀπό τούς λογισµούς µας. Οἱ λογισµοί µας γίνονται πραγµατικότητα … Μέ τούς λογισµούς µας ἐπηρεάζουµε τά µέγιστα τούς ἄλλους. Μπορεῖ νά εἴµαστε πολύ καλοί ἤ πολύ κακοί, ἀνάλογα µέ τό εἶδος τῶν λογισµῶν καί τῶν ἐπιθυµιῶν πού καλλιεργοῦµε».
«Ἄν οἱ λογισµοί µας εἶναι ἀγαθοί, εἰρηνικοί καί ἥσυχοι, στραµµένοι ὁλότελα πρός τό ἀγαθό, τότε ἐπηρεάζουµε τόν ἑαυτό µας καί ἀκτινοβολοῦµε εἰρήνη τριγύρω µας – στήν οἰκογένειά µας, σ’ ὁλόκληρη τή χώρα µας, παντοῦ … Ὅταν ὅµως καλλιεργοῦµε ἀρνητικούς λογισµούς, τό κακό εἶναι µεγάλο. Ὅταν ὑπάρχει κακό µέσα µας, τό ἀκτινοβολοῦµε στήν οἰκογένειά µας καί ὅπου ἀλλοῦ πηγαίνουµε. Βλέπετε λοιπόν ὅτι µποροῦµε νά εἴµαστε πολύ καλοί ἤ πολύ κακοί. Ἄν ἔτσι ἔχουν τά πράγµατα, εἶναι σίγουρα καλύτερο νά ἐπιλέγουµε τό καλό! Οἱ καταστροφικοί λογισµοί καταστρέφουν τήν ἐσωτερική ἠρεµία καί πλέον δεν ἔχουµε µέσα µας εἰρήνη».
«Τό σηµεῖο ἐκκίνησής µας εἶναι πάντοτε ἐσφαλµένο. Ἀντί νά ξεκινοῦµε µέ τόν ἑαυτό µας, ἐµεῖς θέλουµε πάντοτε νά ἀλλάξουµε πρῶτα τούς ἄλλους καί τελευταίους ἐµᾶς. Ἄν ὁ καθένας ξεκινοῦσε πρῶτα µέ τόν ἑαυτό του, θά εἴχαµε παντοῦ τριγύρω εἰρήνη! Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοµος λέει ὅτι κανείς δέν µπορεῖ νά βλάψει τόν ἄνθρωπο ἐκεῖνο πού δέν βλάπτει τόν ἑαυτό του, οὔτε καί ὁ ἴδιος ὁ διάβολος. Βλέπετε; Ἐµεῖς εἴµαστε οἱ ἀρχιτέκτονες, οἱ µοναδικοί ἀρχιτέκτονες τοῦ µέλλοντός µας».
«… Οἱ λογισµοί µας εἶναι κακοί καί γι’ αὐτό δέν ἀποκοµίζουµε καλή καρποφορία. Πρέπει νά ἀλλάξουµε. Καθένας µας πρέπει να ἀλλάξει, ἀλλά εἶναι κρῖµα πού δέν ἔχουµε παραδείγµατα νά µᾶς καθοδηγήσουν, οὔτε στίς οἰκογένειές µας οὔτε στήν κοινωνία µας».
«Βλέπετε συνεπῶς πῶς ἔχουν τά πράγµατα. Ὅταν καλλιεργοῦµε κακές σκέψεις, γινόµαστε κακοί. Ἴσως ἐµεῖς νά νοµίζουµε ὅτι εἴµαστε καλοί, ἀλλά τό κακό εἶναι ἐντός µας. Δέν ἔχουµε τήν δύναµη νά τοῦ ἀντισταθοῦµε. Καί γνωρίζουµε ὡς χριστιανοί ὅτι δέν πρέπει κἄν νά σκεφτόµαστε τό κακό, πόσο µᾶλλον νά τό διαπράττουµε».
«Ἐµεῖς ὠστόσο, ἔχουµε θεία δύναµη, θεία ζωή καί θεία ἐνέργεια. Τήν ἡµέρα τῆς τελικῆς κρίσεως θά ἐρωτηθοῦµε γιά τό τί εἴδους χρήση κάναµε αὐτῆς τῆς θείας δύναµης, τῆς ζωῆς καί τῆς ἐνέργειας, πού µᾶς δόθηκαν: συµβάλλαµε στήν ἁρµονία τοῦ σύµπαντος ἤ σπείραµε δυσαρµονία;»
«… Ὁ Κύριος εἶναι πανταχοῦ Παρών καί τίποτα δέν συµβαίνει δίχως τό θέληµά Του ἤ τήν παραχώρησή Του, εἴτε σ’ αὐτή τή ζωή εἴτε στήν αἰωνιότητα. Ὅταν ἀποδεχόµαστε αὐτή τήν ἰδέα, καθετί καθίσταται εὐκολότερο. Ἄν ὁ Θεός µᾶς ἐπέτρεπε νά κάνουµε τά πάντα µέ τόν τρόπο πού ἐµεῖς ἐπιθυµοῦµε καί ὅποτε τό ἐπιθυµοῦµε, τότε αὐτό θά ὁδηγοῦσε µέ βεβαιότητα στήν καταστροφή. Οὔτε νά φανταστεῖ δέν µπορεῖ κανείς τό χάος πού θά προέκυπτε. Ὁ Θεός µᾶς ὑπενθυµίζει µέ διάφορους τρόπους τήν παρουσία Του. Ἐµεῖς ὡστόσο, τή λησµονοῦµε σύντοµα, εἰδικά ὅταν τά πράγµατα πηγαίνουν καλά γιά µᾶς. Λησµονοῦµε ὅτι εἴµαστε ἐδῶ γιά µικρό µονάχα χρονικό διάστηµα, καί νοµίζουµε ὅτι θά εἴµαστε γιά πάντα· ὅταν ὅµως µᾶς βρίσκουν ἀναποδιές, κλαῖµε, «Ἔλεος, Κύριε!», ἀναφωνοῦµε. Γι’ αὐτό καί πρέπει νά προσπαθήσουµε σκληρά νά ἀλλάξουµε τόν χαρακτήρα µας πρός τό καλύτερο».
«… Οἱ ἥσυχοι καί εὐγενεῖς λογισµοί, οἱ γεµᾶτοι ἀγάπη καί συγχώρηση, ἀποτελοῦν τό δρόµο πρός τήν εἰρήνη καί τήν ἡσυχία. Γιατί ἄραγε ὁ Κύριος ἐντέλλεται νά ἀγαπᾶµε τούς ἐχθρούς µας καί νά προσευχόµαστε γι’ αὐτούς; Ὄχι γιά δικό τους καλό, ἀλλά γιά δικό µας! Διότι ὅσο κρατᾶµε µνησικακία σέ κάποιον καί κρατᾶµε µέσα µας τήν προσβολή του, δέν πρόκειται νά ἔχουµε εἰρήνη».
«Ἄν ἡ κεφαλή µιᾶς οἰκογένειας εἶναι ἐπιβαρηµένη µέ µέριµνες καί σκοτοῦρες γιά τό µέλλον τῆς οἰκογένειας, δέν πρόκειται νά εἰρηνεύσει ποτέ. Ὅλα τά µέλη τῆς οἰκογένειας θά νιώθουν τήν ἀνησυχία του. Θά γνωρίζουν ὅτι κάτι πηγαίνει στραβά, ἀλλά δέν θά ξέρουν τί ἀκριβῶς. Τότε µπορεῖ κανείς νά δεῖ πόσο ἐπηρεάζουν οἱ λογισµοί µας τούς ἄλλους. Καί συµβαίνουν καί παρεξηγήσεις µέσα στήν οἰκογένεια ἐξαιτίας τῶν λογισµῶν µας».
«… Λαχταρᾶµε τόν Θεό στήν καρδιά µας, ἀλλά Τοῦ ἐναντιωνόµαστε µέ τούς λογισµούς µας. Ἡ ἐναντίωσή µας δέν µπορεῖ νά βλάψει τόν Θεό, διότι εἶναι Παντοδύναµος, ἀλλά σίγουρα µπορεῖ νά βλάψει ἐµᾶς. Οἱ λογισµοί, οἱ διαθέσεις καί οἱ ἐπιθυµίες µας ἀνοίγουν δρόµο στή ζωή µας. Οἱ λογισµοί µας καθρεφτίζουν ὁλόκληρη τή ζωή µας. Ἄν οἱ λογισµοί µας εἶναι ἥσυχοι, εἰρηνικοί καί γεµάτοι ἀγάπη, ἀγαθοσύνη καί ἁγνότητα, τότε θά ἔχουµε εἰρήνη, διότι οἱ εἰρηνικοί λογισµοί καθιστοῦν ἐφικτή τήν ὕπαρξη τῆς ἐσωτερικῆς εἰρήνης, πού ἀκτινοβολεῖ ἀπό µέσα µας. Ἄν ὅµως ἐκτρέφουµε ἀρνητικούς λογισµούς, τότε ἡ ἐσωτερική µας εἰρήνη θρυµµατίζεται».
«Λογισµοί ἐµφυτεύονται στόν νοῦ µας κάθε ὥρα καί στιγµή, ἀπ’ ὅλες τίς πλευρές καί τίς κατευθύνσεις. Ἄν µπορούσαµε νά δοῦµε τίς ἀκτῖνες τῶν λογισµῶν, θά βλέπαµε ἕνα πραγµατικό δίχτυ λογισµῶν. Ὁ καθένας µας ἔχει ἕνα «δέκτη» στό µυαλό του, ἕνα δέκτη πολύ πιό ἀκριβῆ καί περίπλοκο ἀπό τόν ἀντίστοιχο ραδιοφωνικό ἤ τηλεοπτικό. Πόσο ὑπέροχο εἶναι τό ἀνθρώπινο µυαλό! Δυστυχῶς δέν τό ἐκτιµοῦµε αὐτό. Δέν γνωρίζουµε πῶς νά ἑνώσουµε τόν ἑαυτό µας µέ τήν πηγή τῆς Ζωῆς καί νά νιώσουµε χαρά. Ὁ ἀντίδικος σπέρνει διαρκῶς σπόρους στόν νοῦ µας. Στόν ἅγιο Ἀντώνιο ἐπετράπη νά δεῖ τούς ἱστούς τῶν λογισµῶν γύρω του, κι ὅταν τούς εἶδε, ἀναφώνησε: «Κύριε, ποιός µπορεῖ νά σωθεῖ;» Καί ἄκουσε µιά φωνή νά τοῦ λέει: «Μόνον οἱ πραεῖς καί ταπεινοί τῇ καρδίᾳ» Τά κακά πνεύµατα δέν µποροῦν νά προσβάλλουν ὅσους ἔχουν πραότητα καί ταπείνωση στήν καρδιά τους, διότι εἶναι ἑνωµένοι µέ τήν εἰρήνη καί τή σιωπή. Δεν ἔχουν ἀρνητικούς λογισµούς. … Ἔτσι πρέπει νά ζήσουµε – ἐλέγχοντας τούς λογισµούς µας. Δεν εἶναι καλό νά κλωθογυρίζουµε κάθε λογισµό πού µᾶς ἔρχεται κατά νοῦ, γιατί θά χάσουµε τήν εἰρήνη µας. Ἄν µάθουµε νά ἀρνούµαστε τέτοιες ὑποβολές, θά εἴµαστε ἐν εἰρήνῃ. Δέν θά φαντασιωνόµαστε οὔτε θά πλάθουµε εἰκόνες στό µυαλό µας…».
«Πιστεύουµε συχνά ὅτι τό κακό βρίσκεται «κάπου ἐκεῖ ἔξω». Ἄν ὅµως δέν ὑπῆρχε ἤδη τό κακό πού φωλιάζει µέσα µας, τό κακό «ἐκεῖ ἔξω» δέν θά εἶχε τή δύναµη νά µᾶς ἀγγίξει. Τό κακό εἶναι µέσα µας. Δέν εἶναι ὅµως αὐτό τό κακό πού εὐθύνεται. Ἐµεῖς εὐθυνόµαστε πού τό ἀφήνουµε νά διεισδύει στήν καρδιά µας καί πού διαταράσσουµε τήν εἰρήνη µας. Εἶναι σάν νά µᾶς ἀπειλεῖ κάποιος ἤ νά προσπαθεῖ νά µᾶς πείσει νά κάνουµε κάτι κακό. Ἄς κάνει ὅ,τι θέλει – δικό του εἶναι τό θέληµα. Ἄς κάνει αὐτός τή δουλειά του κι ἐµεῖς τή δική µας, πού εἶναι νά διατηρήσουµε τήν ἐσώτερή µας εἰρήνη».
Τά λόγια τοῦ ἁγίου Γέροντος Θαδδαίου µιλοῦν ἀπευθείας µέσα στήν καρδιά µας καί µᾶς φέρνουν ἀντιµέτωπους µέ τόν ἴδιο µας τόν ἑαυτό. Ἔχουµε συνηθίσει ἤ ἀρεσκόµαστε στό νά καλλιεργοῦµε στό µυαλό µας κακούς λογισµούς γιά τούς ἄλλους καί λογισµούς αὐτοδικαίωσης γιά τόν ἑαυτό µας. Τό κακό φωλιάζει µέσα µας, ἐµεῖς ὅµως τό ἐντοπίζουµε µέ µεγάλη εὐκολία ἔξω ἀπό ἐµᾶς. Ἄν δέν ἀναγνωρίσουµε τήν κακία πού ὑπάρχει µέσα µας, µέ τήν ὁποία µάλιστα ταὐτιζόµαστε µέ µεγάλη ἄνεση καί εὐχαρίστηση, ἄν δέν δυσαρεστηθοῦµε ἀπό τόν ἑαυτό µας καί δέν ξεκινήσουµε ἕναν ἀγῶνα ἐναντίωσής µας στούς κακούς - ἀρνητικούς λογισµούς πού µᾶς κατακλύζουν, οὔτε ἡ εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ θά ἔρθει στήν ψυχή µας, οὔτε ὁ ἴδιος ὁ Θεός δέν θά µπορέσει νά µᾶς βοηθήσει. Γιατί ἐµεῖς εἴµαστε οἱ µόνοι ὑπεύθυνοι γιά τούς λογισµούς πού καλλιεργοῦµε, καί γι’ αὐτό θα δώσουµε λόγο γι’ αὐτούς, ἐάν δέν µετανοήσουµε καί δέν τούς ἐξοµολογηθοῦµε.
Κάποιοι ἰσχυρίζονται ὅτι εἴµαστε ὅ,τι τρῶµε. Μελετῶντας τόν γέροντα Θαδδαῖο διαπιστώνουµε ὅτι εἴµαστε ὅ,τι σκεπτόµαστε.
π. Πασχάλης Γρίβας
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 147Νοέμβριος 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου